Месяц: Ноябрь 2022

1. բառերն այբբենական կարգով դասավորի´ր:

Դափնեվարդ, դժոխք, դաշույն, դողդոջուն, դադար, դարձյալ, դաղձ, դաշունահար, դողէրոցք, դդում, դյութել, դժվարըմբռնելի, դարպասապահ, դղրդյուն: (Դադար,դաղձ, դաշույն, դաշունահար, դարձյալ, դարպասապահ, դափնեվարդ, դդում, դժոխք, դժվարըմբռնելի, դղրդյուն, դյութել,դողդոջուն, դողէրոցք)

2. Այբբենական կարգով դասավորի՛ր.

ա) ուսուցիչներիդ անունները ընկեր-Անի,ընկեր-Աիմենուհի,ընկեր-Հասմիկ,ընկեր-Մերի,ընկեր-Վարսինե

բ) դպրոցում գործածվող առարկաների անունները աթոռ, համակարգիչ սեղան:

գ) անուններն այն առարկաների, որոնք կուզենայիր ունենալ գնդակ,հովերբոլդ

3․ Տրված բառերի մեջ մտնող հնչյունները գրի՛ր (փակագծում տրված է, թե քանի հնչյուն կա):

Օրինակ՝

եղևնի (7) — յ, ե, ղ, ե, վ, ն, ի:

Տաթև (5)-Տ,ա,թ,ե,վ, ամենաերկար (11)ա,մ,ե,ն,ա,յ,ե,ր,կ,ա,ր երերալ(7)-յ,ե,ր,ե,ր,ա,լ, որևէ (6)-վ,ո,ր,ե,վ,է, երանգավորել (12)-յ,ե,ր,ա,ն,գ,ա,վ,ո,ր,ե,լ, ոսկոր (6)-վ,ո,ս,կ,ո,ր, անողնաշար (9)-անողնաշար, ամենաողորմելի (14)-ա,մ,ե,ն,ա,վ,ո,ղ,ո,ր,մ,ե,լ,ի:

4․Հաշվի՛ր, թե տրված բառերի մեջ քանի տառ, քանի հնչյուն կա:

Օրինակ՝

երկրպագու — 8 տառ, 9 հնչյուն:

Չնաշխարհիկ-10 տառ 10 հնչյուն,

 սերկևիլ-7 տառ 8 հնչուն

 շնորհակալ-9տառ 8 հնչյուն,

 եռատերև-7 տառ 8 հնչուն

, քարայր-6տառ 6յնչյուն

5․Կետերի փոխարեն գրի՛ր տրված բառերից մեկը:

Քո չքնաղ ծաղկի բույր է ինձ այստեղ բերել: (բույր, բյուր)

Անթիվ ու բյուր են աստղերը: (բույր, բյուր)

ասիա երբևէ կհանգստանա՞ պատերազմներից: (Ասիա, Ասյա)

ասյա երբևէ կհանգստանա՞ իրեն այդքա՜ն հուզող մտքից: (Ասիա, Ասյա)

6․ Մի բառով գրի՛ր:

ա) Ո՞վ է, որ սովորում է դպրոցում: Այդպես կոչում են նաև նրան, ով որևէ արհեստ է սովորում:աշակերտ

բ) Ո՞վ է, որ ղեկավարում ու ցուցմունքներ է տալիս, ով առաջին դիրքն է գրավում ու իշխում է: Այսպես են կոչում նաև նրան, ով ճանապարհ է ցույց տալիս, առաջնորդում է:ղեկավար

գ) Ինչպե՞ս է կոչվում շինության ուղղահայաց մասը, որ ծառայում է շենքը մասերի բաժանող միջնորմ: Դա նաև բարձր պատնեշ է, պարիսպ:պարիսպ

դ) Ինչպե՞ս է կոչվում այն հասկացությունը, որով արտահայտում ենք իրերի, երևույթների և իրադարձությունների տևողությունը: Դա չափվում է դարերով, տարիներով, ամիսներով, շաբաթներով, օրերով, ժամերով և այլն:

ե) Ո՞վ է այն պաշտոնական անձը, որը վարում է դատավարությունը և գործի մասին դատավճիռ կամ որոշում է ընդունում:դատավոր

7․ Նախադասության ընգծված բառը փոխարինի՛ր տրվածներից մեկով:

Միտք, դեպք, մրցում, պետություն, վիճակ:

Ձեր տերության մեջ այդպիսի բաներ չպիտիլինեին:

Եղելության մասին շատ ուշ իմացավ:

Իրադրությունն այնքան լարված էր, որ վախենում էր ընկերներին կորցնելուց:

Այդպիսի մտադրություն չեմ ունեցել:

Մրցություն կազմակերպելիս ինձ էլ տեղյակ պահի՛ր:

8․ Տրված բառերն ըստ հոմանիշության բաժանի՛ր հինգ խմբի:

Խոշոր-, երկերեսանի, առատ, մեծահռչակ, կեղծավոր, պտղաբեր, երեսպաշտ, վիթխարի, արգավանդ, նշանավոր, շողոքորթ, հանրածանոթ, ահռելի, մեծ, բեղուն, երևելի, խայտաբղետ, ականավոր, բերրի, աժդահա, չալպտուրիկ, բարեբեր, հանրաճանաչ, հսկա, անվանի:

Խոշոր-ահռելի մեծ հսկա վիթխարի աժդահա

Երկերեսանի- կեղծավոր շողոքորթ

Առատ-բերրի

Մեծահռչակ-նշանաոր,հանրածանոթ,երևելի,հանրաճանաչ

Պտղաբեր-բեղուն բերի բարեբեր

9․ Գրի՛ր տրված բառերի նույնարմատ հականիշները:

Օրինակ՝

կարևոր — անկարևոր

ընդմիջումներով — անընդմեջ:

Գեղեցիկ-տգեղ, հաճելի-տհաճ, մարդկային-անմարդկային, գիտուն-տգետ, դուրեկան-անդուր, ուշադիր-անուշադիր, արժանի-անարժան, թևավոր-անթև, ախորժելի-չախորժելի, գունեղ-անգույն, բնական-անբնական, խելոք-անխելք, կարևոր-անկարևոր, լուրջ-անլուրջ, անամպ-ամպոտ, տեղյակ-անտեղյակ, լուսավոր-անլույս, գերակշռել-չգերակշռել, խոսուն-անխոս։

10․ Առածները լրացրո՛ւ ընդգծված բառերի հականիշներով:

Չկա չարիք առանց բարիք:

Ջրի բերածը ջուրը կտանի:

Տերովին տերն է պահել, անտերին գայլն է կերել:

Մտնելուց առաջ միտք արա, թե ոնց դորս գաս:

Ինչքան գետնի երեսն է, յոթ էնքան գետնի տակն է

Կատարե՛ք հաշվումները` հանումը փոխարինելով գումարումով.

ա) 6 – 7, =-1

գ) –30 – 44,= -14

բ) –11 – 9, =2

դ) 8 – 2, =6

560. Կատարե՛ք հանում.

ա) 34–(–7),=41  

 գ) 101 – (–8),=109

բ) –48–(–25),= -23

561. Գիշերը օդի ջերմությունը -10օ C էր։ Առավոտյան այն դարձավ +2OC։ Քանի՞ աստիճանով փոխվեց օդի ջերմությունը։+10

562. Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի հավասա— րու թյուն ստացվի.

ա) 2 – 8 = –6,

դ) -22 + 25 = –3,

 բ) 0 – 7 = 7,

563. Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

ա) (35 – 17) – 20, =-4

դ) (29 – 64) + 23,= -?

բ) (43 – 14) – 32, =-3

565. Թվերից հանե՛ք 11. 

18=7 9=-2, 0=11, –3=-8,

568. Գտե՛ք և համեմատե՛ք արտահայտությունների արժեքները.

ա) 8 – 3 >3 – 8, 

գ) –25 – (–3) = –3 – (–25),

բ) 7 – 4 > 4 – 7,

  դ) 6 – (–2) > (–2) – 6։

 569. Օդի ջերմությունը իջավ 7օC-ով և դարձավ –3օC։ Որքա՞ն էր օդի ջերմությունը մինչև այդ փոփոխությունը։+4

1.Հաշվիր ամբողջ թվերի տարբերությունը:

 46 −65 =-19

2.Հաշվիր՝

−34−(−34) =0

3. Հաշվիր:

Առաջին պատուհանում տեղադրիր արդյունքի նշանը՝ «−» կամ «+»:

—

3

4−7=

4. Ցերեկը օդի ջերմաստիճանը +17°C էր, իսկ գիշերը այն իջավ 5 աստիճանով:

Նշիր, թե որքան դարձավ ջերմաստիճանը գիշերը:

Դրական թվերը գրիր առանց + նշանի:

Պատասխան՝ ջերմաստիճանը գիշերը դարձավ  17-5=12

5. Որոշիր արտահայտության արժեքը:

+14 −(+101)=-87

6. Գրիր այն թիվը, որը 27-ով փոքր է 15-ից:

Պատասխան՝ -12

7. Հաշվիր արտահայտության արժեքը:

2940−6424 =-3484

8-158. -ը և 158-ը հակադիր թվեր են:

Դրանց գումարը հավասար է՝ 0-ի:

Դրանց տարբերությունը հավասար է՝0

9. c−103>−103 անհավասարությունը,ճիշտ եթե c>0

10. Պարզիր, թե b-ի ո՞ր արժեքներն են բավարարում b−362>−362 անհավասարությանը:

Ընտրիր ճիշտ պատասխան(ներ)ը:

• −27
• ոչ մեկը չի բավարարում
• −42
• −9
• −18
• բոլորն էլ բավարարում են+

11. ∗-ի փոխարեն տեղադրիր այնպիսի թիվ, որ ստացվի ճիշտ հավասարություն՝ 11−106=−95

Պատասխան՝ 99-ի փոխարեն պետք է լինի 

12. 68−b>68 անհավասարությունը  սխալ է ճիշտ է , եթե b<0

532-ա,բ,գ, 533-ա,բ,գ, 534   538աբգդ 539ամբ 554 աբգդ

532.Կատարե՛ք գումարում.

ա) (+7) + (+2), =+9

գ) (+10) + (+15), =+25

բ) (–18) + (–3), =-21

դ) (–21) + (–4), =-25

533. Գումարե՛ք հետևյալ թվերը.

ա) –3, –9 և –5,  =-17

գ) –11, –7 և –12=-30

բ) –1, –20 և –8, =-29

դ) –6, –9 և –10,=-25

534․Ցերեկը օդի ջերմաստիճանը –3օ էր։ Մինչև կեսգիշեր ցրտեց ևս 8օ-ով։ Որքա՞ն էր օդի ջերմաստիճանը կեսգիշերին։-3+-8=-11

538. Կատարե՛ք գումարում.

ա) (+3) + (–4),=-1

դ) (+15) + (–6),=+9 

է) (–18) + (+7), -9

բ) (–11) + (+5), =-6

ե) (–8) + (+7),=-1 

ը) (–21) + (+8),=-13

գ) (–10) + (+3),=-7

 զ) (+31) + (–10),=+21

 թ) (+19) + (–12)։=+8

539. Գտե՛ք գումարը.

ա) –5 + 7,=+12 

ե) –23 + (–14),=-37

 բ) –15 + 8, =-7

թ) –29 + 27։=-2

Իմ ամենահիշված օրը

Բարև ձեզ ես Մանվել Դավթյանն եմ։ իմ ամենայիշված օրը այն օրն էր, որ ես գնացել էի ճանփորդության դեպի Արտավան և Արատես։ այդ երկու տեղերնել շատ հետաքրքիր էր։

Գայլն ու ոչխարը 

Շներից բզկտված գայլն անզոր պառկել էր և նույնիսկ չէր կարողանում կեր հայթայթել: Նա տեսավ ոչխարին և խնդրեց, որ գոնե խմելու ջուր բերի գետից․ «Դու ինձ միայն ջուր տուր, իսկ կերը ինքս կգտնեմ»: Բայց ոչխարը պատասխանեց.«Եթե ես քեզ ջուր տամ, հենց ինքս էլ քեզ համար կեր կդառնամ»:

1. Ընտրիր այն միտքը կամ մտքերը, որոնք արտահայտում են ստեղծագործության գաղափարը (ասելիքը): Ընտրությունդ (ընտրություններդ) պատճառաբանի՛ր:
2. Սա պատմություն է խեղճ գայլի և անսիրտ ոչխարի մասին, և այն ոչինչ էլ չի ուզում ասել:
3. Առակը մերկացնում է չարանենգ մարդուն, որը գործում է դավադրաբար:
4. Առակն այն մարդկանց մասին է, որոնք ծանր պահերին չեն օգնում մարդկանց:+
5. Առակը ողջախոհ մարդկանց մասին է, որոնց դեմ ուղղված բոլոր նենգություններն իզուր են անցնում:
6. Առակը այն մարդկանց մասին է,որոնք ուրիշին չօգնելու և նեղություն չկրելու համար միշտ մի սուտ պատճառաբանություն ունենում են:

Առյուծն ու աղվեսը

Առյուծը շատ էր ծերացել, այլևս չէր կարողանում որս անել և երկար մտածելուց հետո որոշեց խորամանկել։ Նա մտավ մի մութ քարայր, շատ ծանր հիվանդ ձևացավ և ծանր ու մեծ պառկեց։ Խեղճ, միամիտ գազաններն այցելում էին, իսկ նա տեղնուտեղը մի ցատկով բռնում էր նրանց և ագահաբար խժռում։ Վերջապես խորամանկ ու խելացի աղվեսը, երկար մտածելուց հետո, գլխի ընկավ առյուծի խորամանկությունը, առանց վախենալու գնաց, կանգնեց քարայրից բավականին հեռու և քաղցր ձայնով հետաքրքրվեց, թե ինչպե՛ս է վեհափառ առյուծը։

Սոված և ուժասպառ առյուծը ուրախացած հարցրեց, թե ինչո՛ւ աղվեսը ներս չի մտնում։

Աղվեսն ասաց.

-Ես կմտնեի, եթե չտեսնեի, որ հետքերը մտնում են քարայր, բայց քարայրից դուրս չեն գալիս։

Առակն ուզում է ասել, որ Պետք է լինել խորամանկ։

 Գայլն ու հովիվը

Հովվի ամբողջ հոտը հիվանդությունից կոտորվեց։ Գայլն իմացավ ու եկավ հովվին մխիթարելու։

— Մի՞թե դա ճիշտ է, – հարցրեց հովվին, – Աստվա՜ծ իմ, ի՜նչ մեծ փորձանք է, ի՜նչ սիրունիկ, ինչ թմբլիկ ոչխարներ էին…

Եվ գայլն սկսեց հոնգուր-հոնգուր լաց լինել։

— Շնորհակալ եմ, գա՛յլ եղբայր, – հառաչեց հովիվը, – տեսնում եմ՝ բարի ես ու սրտացավ։

— Ճիշտ որ՝ սրտացավ, – ասաց շունը, – փորձանքը մերն է, բայց տես, որ նրա սիրտն է ցա­վում։

Ինչո՞ւ էր լաց լինում գայլը։ որովհետև նա ուզումեր ուտել գառռներին։

Պատասխանդ պատճառաբանի՛ր մեկ-երկու նախադասությամբ։

ԿԱՄԱԿՈՐ ԱՅԾԻԿՆԵՐԸ

Երկու կամակոր այծ մի նեղ կամրջի վրա հանդիպեցին: Երկուսը միասին չէին կարող անցնել կամրջով. պետք է նրանցից մեկը մյուսին ճանապարհ տար:

— Դու ե՛տ գնա, որ ես անցնեմ,- ասաց մի այծիկը:

-Ինչո՞ւ դու ետ չես գնում, որ ինձ ես ասում.- պատասխանեց մյուսը:

Այծիկներր վիճեցին, ճակատ ճակատի խփեցին, սայթաքեցին ու ընկան ջուրը:

Ինչո՞ւ այծիկները չէին կարող միասին անցնել կամրջով:Որովհետև կամուրջը նեղ էր։

Վարդան Այգեկցու առակները

ԱՌԱԿՆԵՐ

Իմաստուն զինվորը

Մի իմաստուն զինվոր պատերազմ էր գնում և նա երկու ոտքով կաղ էր։ Եվ զինվորներից մեկը նրան ասաց.

-Ով ողորմելի, ո՞ւր ես գնում։ Քեզ իսկույն կսպանեն, որովհետև փախչել չես կարող։

Եվ նա ասաց.

-Ո՜վ անմիտ, ես չեմ գնում պատերազմ՝ փախչելու, այլ կանգնելու, և կռվելու և հաղթելու։

Աղվեսը եւ առյուծը

Սի առյուծ կորյուն ծնեց, և հավաքվեցին կենդանիները կորյունին տեսնելու և ուրախանալու։

Աղվեսն եկավ և հանդեսի ժամանակ, բազմության մեջ առյուծին նախատեց բարձրաձայն և անարգեց, թե ա՞յդ է թո զորությունը, որ ծնում ես միայն մի կորյուն և ոչ բազմաթիվ։

Առյուծը հանդարտաբար պատասխանեց և ասաց.

-Այո, ես ծնում եմ մի կորյուն, բայց առյուծ եմ ծնում և ոչ քեզ նման աղվես։

Եղեգնը եւ ծառերը

Մի թագավոր զբոսանքի ելավ շրջելու լեռներում և հովիտներում: Եվ տեսավ, որ մեծամեծ ծառեր կային կոտրտված և փշրված, և միայն մի եղեգ կար՝ կանգուն, անարատ: Եվ թագավորն ասաց.

-Ո՜վ եղեգ, ասա ինձ, թե ինչպես հաստատուն ես մնացել, երբ մեծամեծ ծառերը փշրվել են։

Եվ եղեգն ասաց.

 -Ո՞վ թագավոր, երբ սաստիկ հողմ բարձրացավ, ծառերը հպարտությամբ հակառակ կանգնեցին հողմի դեմ, և հողմը նրանց փշրեց, իսկ ես խոնարհվեցի հողմի կամքով և ահա կանգուն եմ։

Հարցեր և առաջադրանքներ։

Ներկայացրու առակների իմաստը։

Պատմիր կորյուն բառի մասին։կորյուն բառը նշանակում է առյուծի երեխա

Ներկայացրու  ուժեղ և թույլ բառերի իմաստները(բացատրիր այն ֆիզիկական և հոգեբանական իմաստներով)։Ուժեղ լինել ֆիզիկզպես նշանակում է որ նա կարող է ծանր բաներ բարձացնել բայց նա հոգեբանական ուժ չունի և որ պետք է ինչ որ մեկին օգնել նա կվախենա և չի կարողանա օգնի նրան մարդ պետք է ունենա համ ֆիզիկապես ուժ համել հռգեպես։

532-ա,բ,գ, 533-ա,բ,գ, 534   538աբգդ 539ամբ 554 աբգդ

532.Կատարե՛ք գումարում.

ա) (+7) + (+2), =+9

գ) (+10) + (+15), =+25

բ) (–18) + (–3), =-21

դ) (–21) + (–4), =-25

533. Գումարե՛ք հետևյալ թվերը.

ա) –3, –9 և –5,  =-17

գ) –11, –7 և –12=-30

բ) –1, –20 և –8, =-29

դ) –6, –9 և –10,=-25

534․Ցերեկը օդի ջերմաստիճանը –3օ էր։ Մինչև կեսգիշեր ցրտեց ևս 8օ-ով։ Որքա՞ն էր օդի ջերմաստիճանը կեսգիշերին։-3+-8=-11

538. Կատարե՛ք գումարում.

ա) (+3) + (–4),=-1

դ) (+15) + (–6),=+9 

է) (–18) + (+7), -9

բ) (–11) + (+5), =-6

ե) (–8) + (+7),=-1 

ը) (–21) + (+8),=-13

գ) (–10) + (+3),=-7

 զ) (+31) + (–10),=+21

 թ) (+19) + (–12)։=+8

539. Գտե՛ք գումարը.

ա) –5 + 7,=+2 

գ) 80 + (–100), =-20

 ե) –23 + (–14),=-37

 բ) –15 + 8,=-7 

554. Շենքի բարձրությունը 30 մ է։ Նրա երկարությունը բարձրության 180 %-ն է, իսկ լայնությունը` 60 %-ը։ Գտե՛ք շենքի ծավալը։

516, 517, 518, 520, 521, 522, 523։

516.41, – 43, – 49, 42, – 47, – 44, – 50 թվերի մեջ գտե՛ք ամենափոքր բացարձակ արժեքն ունեցողը։41

517. Գտե՛ք այն բոլոր ամբողջ թվերը, որոնք աստղանիշի տեղում գրելու դեպքում երկու անհավասարություններն էլ ճիշտ կլինեն.

ա) 0 < 2 < 3,

գ) 8 < 9 < 10,

 ե) – 6 < -5 < – 1,

 բ) – 4 < -1 < 0,

դ) – 3 < -2 < 3,

զ) –1< 0< 1։

518. Հակադիր թվերի զույգում ո՞ր թիվն է մյուսից մեծ։ Ի՞նչ դասավորություն ունեն նրանք կոորդինատային ուղղի վրա։Դրականը մեծ է բացասականից բացասականը կորդինատային ուղղի վրա ձախ կողմում է իսկ դրականն աջ։

520․ Բերե՛ք երկու տարբեր ամբողջ թվերի այնպիսի երկու զույգերի օրինակներ, որոնցում՝

 ա) առաջին զույգի ավելի մեծ թիվը փոքր լինի երկրորդ զույգի ավելի փոքր թվից, 1,3-4,5

բ) առաջին զույգի ավելի փոքր թիվը փոքր լինի երկրորդ զույգի ավելի փոքր թվից։2,5-1,6

521․ Գտե՛ք ձախ սյունակի յուրաքանչյուր արտահայտության համար- ժեքը աջ սյունակում. 1)  Մրցույթի մասնակիցների 5 %-ը,       2)  մրցույթի մասնակիցների մեկ քառորդը,

2)  մրցույթի մասնակիցների 100 %-ը,   4)  մրցույթի բոլոր մասնա- կիցները։

 3)  մրցույթի մասնակիցների 25 %-ը, 3)  մրցույթի մասնակիցների մեկ քսաներորդը,

4)  մրցույթի մասնակիցների 50 %-ը։     1) Մրցույթի մասնակիցների կեսը,

522․ Խնայբանկը յուրաքանչյուր ավանդին տարեկան ավելացնում է նրա 15 %-ը։ Երկու տարի անց ի՞նչ գումար գրանցված կլինի ավանդատուի հաշվում, եթե նա բանկին հանձնի 200000 դրամ։