День: 25 сентября 2023

Պատերազմը

Պատերազմը մեզ էլ հասավ։ Ասացին, որ չափից ավելի չուտենք, ոչինչ չշռայլենք` ամեն ինչ արժեքավոր էր։ Ասացին, որ պատերազմի նամականիշներ գնենք։ Մենք Ատլանտյան օվկիանոսի մյուս կողմը հազարավոր զինվորներ էինք ուղարկում, իսկ դրա համար փող էր հարկավոր։ Մեզ կոչ էին անում դրամ վաստակել ու պատերազմի նամականիշներ գնել` հատը քսանհինգ սենթ։ Միսս Գամման ասաց, որ մենք`

Продолжить чтение «պատերազմը» →

Միանդամ անվանում են հանրահաշվական արտահայտություն, որը իրենից ներկայացնում է թվերի և բնական աստիճան բարձրացրած փոփոխականների արտադրյալ:

Միանդամների օրինակներ՝

3ab; 15a²xy³; a²xy³ /7; −3xy²⋅(2/3)⁴x³ab⁴; 1,9aⁿbⁿ

Միանդամներ են հանդիսանում նաև բոլոր թվերը, փոփոխականները և փոփոխականների աստիճանները:

Օրինակ՝

0; 3; −0.5; x; a; b²; aⁿ

Ասում են, որ փոփոխական պարունակող ոչ զրոյական միանդամն ունի կատարյալ տեսք, եթե այն ունի միայն մեկ թվային արտադրիչ, իսկ յուրաքանչյուր փոփոխական հանդես է գալիս միայն մեկ անգամ՝ գրված որոշակի աստիճանի տեսքով:   

Ցանկացած միանդամ կարելի է գրել կատարյալ տեսքով:

Դրա համար պետք է.

1. բազմապատկել բոլոր թվային արտադրիչները, և տեղադրել ստացված արտադրյալը առաջին տեղում,

2. բազմապատկել նույն տառային հիմքով բոլոր աստիճանները,

3. բազմապատկել մյուս տառային հիմքերով բոլոր աստիճանները, և այլն:

Կատարյալ տեսքով գրված միանդամի թվային արտադրիչը կոչվում է միանդամի գործակից:

Տրված միանդամը և նրա առջև մինուս նշան դրված միանդամը կոչվում են հակադիր միանդամներ:

Օրինակ՝ 3a²bc և −3a²bc միանդամները հակադիր են:

Կատարյալ տեսքի ոչ զրոյական միանդամի աստիճան կոչվում է նրա մեջ մտնող բոլոր տառերի աստիճանների գումարը: 0-ից տարբեր թիվ հանդիսացող միանդամը համարվում է զրո աստիճանի միանդամ:

Օրինակ՝ 3a²b-ն երրորդ աստիճանի միանդամ է, 3c-ն առաջին աստիճանի միանդամ է, 3a³b-ն չորրորդ աստիճանի միանդամ է, իսկ −5,7,−0.3 թվերից յուրաքանչյուրը հանդիսանում է զրո աստիճանի միանդամ:

Առաջադրանքներ․

57,58,59

Դասագիրք․

Տնային աշխատանք․

60,61

57.

1.10

2.15

3.127

4.1

5.1

6.-8

7.-16

8.20

9.-1

10.1/2

58.

1.1 ½

2.1

3.-1

4.4

5.-2

6.20

5.10

7.7

8.5

9.3

10.-6,4

11.8,3

12.24

13. 3/25

14.15

15.2 ¼

1.(-2) 3

2.4 8

3.(-2) 4

4.3 8

5.(-1)

6.16 3

7.(-3) (-4)

8.3 4

60․

Ա․(AxB)²

Բ.A³xB²

Գ.A²xB²

Դ․A²+B²

Ե․(A+B)²

Զ․A²xB²

Է.A³+B³

Ը. A³xB³

1.3 5

2.1

3.(-1) 5

4.1

5.1/500 (-1)

6.(-4/3) (0,3)

7.1

8.7 0

9.-7/13

10.0

Աշխատանք դասարանում 

• Անհատական նախագծերի ներկայացում, քննարկում։ 

Գործնական քերականություն

1. Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Աղ թամար կղզու բոլոր շինություններից ամենահրաշափառը Սուրբ Խաչի տաճարն էր:

Բյ ուրավոր  նավեր ցամաքից կրում էին ամենաընտիր քարերը՝ տաճարի շինվարքի համար: Գագիկ թագավորը  մինչև  անգամ  հեթանոսական մի բերդ կործանել տվեց, որ դրա քարերն էլ բերեն Աղ թամար: Տաճարի շինվարքի  համար օգտագործվեց ավելի քան երկու հարյ ուր լիտր կաթ: Պատերը զարդարված էին բարձրաքանդակ   պատկերներով,  որոնց մեջ Աստվածաշնչյան հերոսների և Փրկրի բոլոր կարևոր  պատմությունները երևում էին:

2. Բացատրի՛ր, թե ընդգծված բառը նախադասություններից յուրաքանչյուրի մեջ ի՞նչ իմաստով է կիրառված:

Ինչո՞ւ  էր այդքան կոպիտ քանդակ առել: -Վատ մշակված քանդակ

Կոպիտ է խոսում ընկերների հետ:-Տգեղ է խոսում

Շատ կոպիտ դեմք ունի:-տհաճ դեմք

Մեր նոր ընկերուհուն Նազելի են կոչում:-Նազելի են անվանում

Եվ սրան էլ իմաստուն են կոչում:-ասում են իմաստուն

Ինչ ասում էին, սուս ու փուս կատարում էր:-անում էր

Իմ գործը կատարեցի, կարո՞ղ եմ հեռանալ:-գործս ավարտեցի

Որոշումը որ չկատարի, չի հանգստանա:-չանի

Բազում հարցերին մի ձևով էր պատասխանում,լռում էր:-հարցին չի պատասխանում

Դեռ լռում եմ,որ տեսնեմ, թե մինչև երբ է չարություն անելու:-չի արտահայտվում

Արձագանքները լռեցին:-ավարտվեցին

Ափսեները դրեց պահարանում:-տեվավորեց

Եկավ ու իր օրենքը դրեց:-հաստատեց

Ձեռքի գիրքը մի կերպ դրեց լիքը լցրած պայուսակի մեջ ու դուրս եկավ:-մտցրեց

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

1. Լեզու բազմիմաստ  բառը նախադասությունների մեջ գործածի՛ր  քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով: Որտեղ տրված բառը փոխաբերական իմաստով է գործածված, ընդգծի՛ր:

2. Տրված բառերը գրի՛ր հոմանիշների փոխարեն: Տրված և ստացված տեքստերը համեմատի՛ր:

Թվական, երբևէ, ընթացքում, գնահատվել, երկրպագու, վճարել, վաճառված, ձեռք բերել:

Հուշանվերների սիրահար ոմն անգլիացի մի գնդակ ունենալու համար հինգ հազար դոլար է տվել: Դա եղել է Անգլիայում ինչ-որ ժամանակ ծախված ամենաթանկ գնդակը: Գնդակն այդքան բարձր գին է ունեցել այն պատճառով, որ 1963 թվին գործածվել է ՖԻՖԱ-ի և Մեծ Բրիտանիայի հավաքականների խաղի ժամանակ:

Հուշանվերների սիրահար ոմն անգլիացի մի գնդակ ձեռք բերելու համար համար հինգ հազար դոլար է վճարեց Դա եղել է երբև ինչ-որ ժամանակ վաճառված ամենաթանկ գնդակը: Գնդակն այդքան բարձր է գնահատվել այն պատճառով, որ 1963 թվին գործածվել է ՖԻՖԱ-ի և Մեծ Բրիտանիայի հավաքականների խաղի ընթացքում:

3. Տրված հոմանիշներով նախադասություններ կազմի՛ր:

ա) Երկարել, ձգվել: Երեխաները պարանը այնպես ձգեցին ,որ այն մեջտեղից պոկվեց։ Նրա մազերը այնքան էին երկարել, որ հասնում էին մինչև ծնկները։

բ) Աղքատ, խեղճ: Մի աղքատ մարդ փողոցում նստած փող էր մուրում։ խեղճ մարդիկ կոտորվեցին սովից։

գ) Գույն, երանգ: Մի նկարիչ կտավի վրա նկարեց կարմիրի երանգները։ Կարմիր գույնը իմ սիրելի գույնն է;