День: 6 ноября 2024

Առաջադրանքներ 1. Գրի՛ր մգեցված բառեր բացատրությունը։ 

2.  Մեկնաբանի՛ր մտքերը․ 

Ա․ Նա քաջ գիտեր առաջին զարկի առավելությունը, բայց չէր կարող առանց ուղեղի մթանգնումի մարդու աչքերին նայել ու խփել եւ, որպես կանոն, առաջինը խփում էին իրեն։-նա հասկանում էր որ ճիշտ է առաջինը խփելը բայց իր ուղեղը իրեն հակառակներ ասում

Բ․ Բայց դա ի՞նչ կյանք էր։ Շուրջբոլորը այնքա՜ն ներդաշնակ ու կոպտությունից շեղող բան կար, տղայի միտքը հափշտակող այնքա՜ն գաղտնիք կար ծալ-ծալ բացվող աշխարհի վրա, եւ նա այնքան ցրված էր լինում, այնքան անպատրաստ, զգոնությունը կորցրած այնքան, որ այս անգամ էլ առաջինը խփում էին իրեն։-անկախ ամեն ինչից առաջինը իրեն էին հարվածում ոչ թե ինքներ հարվածում

Գ․ «Վերջ, ― ասաց տղան՝ հայելու առաջ դաստակը վիրակապով փաթաթելիս, ― խելոք ենք եղել, ծեծ ենք կերել, ծաղր ենք հանդուրժել ― անցած լինի։ Ձեր արածը ձեզ հալալ լինի ― այսօրվանից՝ վերջ։ Բանաստեղծություն-բան գրելը հետաձգվում է անորոշ ժամանակով»։և հիմա իր համբերության բաճակը սպառվեց և նա առաջինը խփեց

Դ․ Տղան անուշ մի թախիծով խղճում էր իրեն։ Կռվի մասին մտածում էր որպես եղած բանի, իրեն տեսնում էր ջարդված, բայց աղջկա աչքերի մեջ շիտակ նայելիս։

 Ինչպիսինն է հեղինակի պատմելու ոճը-գեղարվեստական

5. Ինչո՞ւ է վերնագրված ,,Սիրելու տարիք,,։ -որովհետև ինքը հանուն սիրո դեմ գնաց իր մտածմունքներինու փոխեց իր մտքերը

Թվային արտահայտությունը կազմվում է թվերից, թվաբանական գործողությունների նշաններից և փակագծերից:

Թվային արտահայտության գործողությունների արդյունքում ստացված թիվը կոչվում է թվային արտահայտության արժեք:

Եթե թվային արտահայտությունը պարունակում է նաև տառեր (կամ միայն տառեր), ապա այն կոչվում է հանրահաշվական արտահայտություն:

Հանրահաշվական կոտորակ կոչվում է AB տեսքի արտահայտությունը, որտեղ A-ն որևէ բազմանդամ է, իսկ B-ն՝ ոչ զրոյական բազմանդամ:

Հանրահաշվական կոտորակը բազմանդամի և ոչ զրոյական բազմանդամի քանորդ է:

x/x−3; b−1/b+6; 1+x³/x²+1; y+2/y²−6y+6 արտահայտությունները հանրահաշվական կոտորակներ են:

Հանրահաշվական կոտորակների հիմնական հատկությունը․

Կոտորակի համարիչի և հայտարարի նույն թվի վրա բաժանելը կոչվում է կոտորակի կրճատում:

Հանրահաշվական կոտորակի արժեքը չի փոխվի, եթե նրա համարիչը և հայտարարը բազմապատկենք միևնույն արտահայտությամբ, որի արժեքը զրոյից տարբեր է:

Հանրահաշվական կոտորակի արժեքը չի փոխվի, եթե նրա համարիչը և հայտարարը բազմապատկենք միևնույն արտահայտությամբ, որի արժեքը զրոյից տարբեր է:

Հաճախ հանրահաշվական կոտորակների հետ գործողություններ կատարելիս, պետք է լինում փոխարինել կոտորակի համարիչը կամ հայտարարը հակադիրով: Սակայն, որպեսզի կոտորակի արժեքը չփոխվի, պետք է հետևել նշանի փոփոխության կանոններին՝

կոտորակի արժեքը չի փոխվի, եթե 

— փոխենք համարիչի և հայտարարի նշանները,

— փոխենք համարիչի և ամբողջ կոտորակի նշանները,  

— փոխենք հայտարարի և ամբողջ կոտորակի նշանները:

Եթե A-ով և B-ով նշանակենք հանրահաշվական կոտորակի համարիչն ու հայտարարը, ապա նշանի փոփոխման կանոնը կարելի է գրել հետևյալ կերպ՝  

Առաջադրանքներ․

1)Հետևյալ կոտորակներից ո՞րն է հավասար 2/(x−14)-ի:

Ընտրի՛ր պատասխանի ճիշտ տարբերակը:

• −(x+14)/−2
• −2/−(x−14)+
• (x−14)/−2
• 2/(14−x)
• −2/(14−x)+

2)Կոտորակը ձևափոխեք այնպես, որ նրա առջև դրված նշանը փոխվի հակադիրով՝

-(1-a)/-a

-x/x-3

-x+y/x+y

a-1/a-2

3)Կոտորակները բերեք 36x² հայտարարի`

5x²/36x²

72/36x²

4)A միանդամը կամ բազմանդամը ընտրեք այնպես, որ ստացվի ճիշտ հավասարություն՝

a=4

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․

1)Կիրառելով հանրահաշվական կոտորակների հիմնական հատկությունը, ∗-ի փոխարեն գրիր այնպիսի արտահայտություն, որ ստացվի ճիշտ հավասարություն`

∗/9p=t²/p

2)2z/7y կոտորակը բերե՛ք 42y հայտարարի:

Ընտրի՛ր պատասխանի ճիշտ տարբերակը:

• 12z/42y
• 6z/42y
• 2z/42y

3)Կոտորակները բերեք 20x²y հայտարարի`

4)A միանդամը կամ բազմանդամը ընտրեք այնպես, որ ստացվի ճիշտ հավասարություն՝

Աշխատանք դասարանում 

1. Տրված բայերից ածականներ կազմի՛ր և ընդգծի՛ր  ածականակերտ ածանցները:

Վստահելի, համակրելի,  դյութիչ, գրավիչ, հուզիչ, բարկացկոտ, վախկոտ, ամաչկոտ, պարծենկոտ:

2. Տրված բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր ածականներով  և ընդգծի՛ր ածականակերտ ածանցները:

Յոթգյուխանի, երկերեսանի, երկփողանի, եռանդուն, բրդոտ, գունավոր, թևավոր, եռամյա, տասնամյա:

3. Կետերը փոխարինի՛ր ածականակերտ ածանցներով:

անկենդան, անկամ, անխոս, հայրական, կիսատ, փառավոր, վայրի, աղի, արևելյան, երևանյան, ընկերական, կծու, ազդու, թրթռուն., հնչուն , շաչուն, խոհուն, դողդոջուն:

4. Ընդգծված բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով ։

 Օրինակ`

Ահեղաշաչյուն փոթորիկ — Ահեղ շաչյունով փոթորիկ:
Քաղցրահնչյուն  մեղեդի:-քաղցր շաչյունով մեղեդի
Քնքշաշրշյուն  զգեստ:-քնկոտ շրշյունով զգեստ
Բարեհնչյուն  ձայն:-բարի հնչյունով ձայն
Դառնահնչյուն  ոռնոց:-դառը հնչյուով ոռնոց

Աշխատանք դասարանում 

1. Նախադասության մնջ ընդգծված բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր գոյականների հոլովական ձևերով:

Շատ էր պատմում իր ճամփորդությունից, նավում իր հետ ընկերացած տղաներից:
Անընդհատ խոսում է իր որդուց և դուստրերից:
Իր բույնը հյուսել էր մեր բակի ծառին:
Ամառը չէր կարողանում տան մեջ մնալ, քնում էր կտուրին` աստղազարդ երկնքի տակ:Ամայի դաշտում քարե երկու սյուն էր կանգնեցված:

Խավարում մի երկու ցոլք էր երևում միայն:
Պառկեց դեզին, ու չորացած ծաղիկների խառը բույրերը նորից հուշեր արթնացրին:
Նրան քո իսկ հրամանով պիտի կախեին, եթե չփախչեր:
 այդ երկրի օրենքիով`  իր սենյակից կամ մեքենայից դուրս եկած օտարականը պիտի հագնված լինի տեղացիների նման:

2. Գծիկները  ը կամ  ն մասնիկով (հոդով) փոխարինի՛ր:

Մի օր Զևսի գլուխը սոսկալի ցավեց: Նա կանչեց իր որդուն ու հրամայեց, որ ճեղքի իր գլուխը ու ինքը ազատվի ցավից ու գլխի միջի աղմուկից: Հեփեստոսը կացինը տարավըբերեց ու մի հզոր հարվածով ճեղքեց հոր գլուխը: Այդ ժամանակ աստծո գլխից դուրս եկավ Աթենասը Պալաս հզոր դիցուհին: Ոտից գլուխ զինավառ, շողշողուն սաղավարտով, վահանն ու նիզակը ձեռքին` կանգնեց ապշահար աստվածների առջև, ու նրա կանչը որոտաց ու ցնցեց Օլիմպոսը: Աթենասը սկսեց հովանավորել Հունաստանի հերոսներին, պահպանել քաղաքները ու ամրոցները: