Месяц: Апрель 2025

Նախագիծը՝ իմ բլոգում։

1․Կարդա՛ Համո Սահյանի կյանքի մասին, իմացիր հետաքրքիր փաստեր նրա մասին։
2․Դիտի՛ր «Համո Սահյան․ քարափներից երկինք» վավերագրական հրաշալի ֆիլմը և պատրաստվիր քննարկման։
3․Կարդա՛ նրա բանաստեղծությունները, քո ընտրությամբ անգիր սովորի՛ր դրանցից մեկը, տեսագրի՛ր քո արտասանությունը։

ենթակաները, դուրս գրել ստորոգյալները, որոշել տեսակները՝ պարզ կամ բաղադրյալ։

Վայրի վարազի պես էր(բաղադրյալ) անտառապահ Պանինը։ Մի հրեշ էր(բաղադրյալ) նա՝ անտառապետի տարազով, կոկարդով գլխարկը գլխին։ Անտառում հանկարծ կերևար, փայտահատի կողքին կկանգներ, կնայեր, թե ինչպես նա արագ կացնահար է անում ծառը։ Մեկ էլ, թաքստոցից դուրս կգար(պարզ), կմռնչար(պարզ) այնպես, որ արջերն էլ էին քնից զարթնում(պարզ) և որջերում մռռում(պարզ)։ Լեղապատառ փայտահատին մնում էր կամ փախչել(պարզ), կամ օձի պես ծռմռատել(պարզ) Պանինի մտրակի հարվածների տակ։

Պանինը որսորդ Էր(բաղադրյալ)։ Վեց շուն ուներ, մեկը մյուսից կատաղի։ Շների հետ որսի էր գնում(պարզ) Մթնաձորի խորքերը։ Ձմռան լուսնյակ գիշերներին, երբ վախից ոչ ոք չէր մոտենում(պարզ) Մթնաձորին, Պանինի շներն անտառի բացատում արջի հետ էին կոխ կենում(պարզ), կամ հալածում էին խրտնած պախրային։

Պանինը վազում էր(պարզ) շների հետևից, հրճվանքից ճչում(պարզ)։ Գիշերվա որսը նրա համար հարազատ տարերք էր(բաղադրյալ)։

Առավոտը բացվում էր(պարզ), ձյունի վրա արյան շիթեր էին երևում(պարզ), այստեղ-այնտեղ խառնիխուռն հետքեր, խեղդված գայլի դիակ, կոտրատած ճղներ։ Մի փչակի մոտ նստում էր(պարզ) Պանինը, մինչև շները որսի միսն ուտեն(պարզ)։

Նա սպանած և ոչ մի կենդանու ձեռք չէր տալիս(պարզ) և շներին կշտացնելուց հետո վերադառնում էր(պարզ) տուն։ Եթե ճանապարհին տեսներ(պարզ) մեկին գողացած փայտը շալակին, Պանինի շները պիտի հարձակվեին(պարզ) նրա վրա, հալածեին, մինչև քափ-քրտինքի մեջ կորած, արյունլվա մարդը կարողանար մի տեղ պատսպարան գտնել(պարզ)։

Նախադասության գլխավոր անդամներ, ենթակա

Դուրս գրել ենթակաները, նշել, թե ինչ խոսքի մասով են արտահայտված։

Լուսաբացի շողքը(գոյական) երդիկից ներս էր ընկել, կարպետի վրա կաթնագույն շրջան գծել, երբ Սաքանը(գոյական) զարթնեց, տրեխները հագավ:

Ասյայի մոտով անցնելիս նա(դեր անուն) տեսավ սպիտակ շորը, վիզը, ուսի մի մասը, ուսի վրա սպիտակ շորի բարակ մի կտոր: Արագ մոտեցավ դռանը, մանգաղն առավ, դուրս եկավ:

Տան առաջ, առվի մոտ երեսը լվաց, սրբեց չուխի ծայրով, իջավ ձորը, այգում խոտ քաղելու: Ճանապարհին Սաքանը(գոյական) մի միտք էր անում՝ մե՞րկ էր քնել Ասյան(գոյական), թե շապիկ կար հագին. եթե շապիկ կար, ինչո՞ւ ուսը բաց էր, գուցե կողքի սպիտակ շորը նրա շապի՞կն էր:

Կովը(գոյական) շուտ-շուտ գոմի դռանն էր նայում, հորթուկին լիզում, վիզը ախոռի փայտերին քսում, քերում: Տանն արդեն զարթնել էին, տեղաշորը հավաքել, կինը(գոյական) օջախն էր վառել, թեյի պատրաստություն էր տեսնում, երբ Սաքանը(գոյական) թարմ խոտի երկու խուրձ շալակին եկավ տուն:

Խոտի խուրձը կովի առաջ շաղ տալիս Ասյան(գոյական) էլ էր կանգնած Սաքանի կողքին: Նա(դեր անուն) ծիծաղում էր, երբ հորթը(գոյական) դունչը մեկնում էր կանաչ խոտին, հոտոտում և ոտքերը երերալով փախչում, գլուխը թաղում մոր կուրծի մեջ:

Առաջադրանքներ․

Լուծեք անհավասարումները․

1)Գտեք AB և CD հիմքերով ABCD սեղանի մակերեսը, եթե՝

ա)AB=10սմ, BC=DA=13սմ, CD=20սմ

150

բ)<C=<D=60^o, AB=BC=8սմ

200

գ)<C=<D=45^o, AB=6 սմ, BC=9√2սմ

300

2)Պարզեք, թե արդյոք ուղղանկյուն եռանկյուն է այն եռանկյունը, որի կողմերն արտահայտվում են հետևյալ թվերով․

6, 8, 10=

5, 6, 7-

11, 9, 13-

15, 20, 25+

3)Որոշեք եռանկյան անկյունները, եթե նրա կողմերն են՝

ա)1, 1, √2+

բ)1, √3, 2-

4)Եռանկյան երկու կողմերն են 30 սմ և 25 սմ, իսկ երրորդ կողմին տարված բարձրությունը՝ 24 սմ: Գտեք երրորդ կողմը:

5)Ուղղանկյուն սեղանի հիմքերը 9սմ և 18սմ են, իսկ մեծ սրունքը՝ 15սմ։ Գտեք սեղանի մակերեսը։

6)Պարզեք, թե արդյոք ուղղանկյուն եռանկյուն է այն եռանկյունը, որի կողմերն արտահայտվում են հետևյալ թվերով․

9, 12, 15+

10, 24, 26-

3, 4, 6-

7)Հավասարասրուն սեղանի անկյունագիծը 25 սմ է, իսկ բարձրությունը՝ 15 սմ: Գտեք սեղանի մակերեսը:

Ընդգծել բառերը, որոնց մեջ կա
—ուկ վերջածանցը (ընդամենը վեց բառ)
սոխուկ, մտրուկ, հանելուկ, շնաձուկ, թզուկ,  դաշտամուկ, կտրուկ, միջուկ, աղմուկ, հեղուկ
-ում վերջածանցը
ուսում, դդում, տրտում, երդում, ցասում, կերուխում, ծագում, կիսահում, հակում, սնուցում, 
 — ուտ վերջածանցը
բնակարանամուտ, տանձուտ, ավազուտ, մանրակուտ, ծանծաղուտ, թավուտ, եկամուտ, սոճուտ, ելումուտ, անտառուտ
-ք վերջածանցը
հոնք, վազք, հավաք, տարիք, գալիք, սրտաճաք, հոսք, ցամաք, հրաշք, պարտք, թուրք
-արան վերջածանցը
նվագարան, վառարան, բազմաշարան, տնկարան, ցատկապարան, բուժարան, անվարան, ելարան, գրադարան, ձուլարան
 -անի վերջածանցը
տեսականի, եռաժանի, մատանի, առածանի, ընտանի, եռհարկանի  գեղանի, պատանի, ընտրանի, ծիրանի
-անք վերջածանցը
բամբասանք, նազանք, ձիթհանք, մեծաջանք, հալածանք, խաբկանք, օրհնանք, վարուցանք, հրամանք, քնքշանք
-ատ վերջածանցը
թևատ, ցանկապատ, գունատ, գթառատ, կրճատ, քնատ,  ձյունապատ, քննադատ, պոչատ, կիսատ:

Յուրաքանչյուր բառաշարքում առանձնացնել 5-ական պարզ բառ:
1.Վարագույր, վայրկյան, պահակ, ամառ, ապրիլյան, բանակ, որսորդ, առավոտ, առաջ, սահնակ:
2.Կարկուտ, աչք, թավուտ, վստահ, անուն, կեսօր, քաղցր, սահուն, մառախուղ, ոտք:
3. Ամառ, եկեղեցի, արևառ, ուրբաթ, վանական, ժամանակ, առողջ, Մարիամ, միակ, միրգ:
4. Ձիավոր, դպրոց, նախորդ, պայուսակ, երաժիշտ, փողոց, պահածո,  թախիծ, դիմակ, մանուշակ:

Ո՞ր բառն է, որ հոմանիշ չէ թավ գրված բառին:
Վախենալ, սարսափել , երկնչել, հանդգնել, զարհուրել:
Սրտնեղել, կազդուրվել, լավանալ,առողջանալ, ապաքինվել:
Մտածել, խորհել, մտորել, կասկածել, խորհրդածել:
Խնդրել, թախանձել, հաստատել, աղերսել, պաղատել:
Զայրանալ, կատաղել, հապաղել, մոլեգնել, բարկանալ:
Փնովել, դրվատել, փառաբանել, բարեբանել, գովել:
Մարտնչել, կարողանալ, մաքառել, կռվել, պայքարել:
Աճապարել, վռազել,  փութալ, ջատագովել, շտապել:

Առաջադրանքները Կարինե Պետրոսյանի բլոգից

1)Լուծեք հավասարումը․

Գոյական
1. Առանձնացրու անձնանիշ և իրանիշ  գոյականները:
Որմնադիր, պատ, պատշար, Վրաստան, վրացի, վրացի, թզուկ, ձիակառք, կառապան, վաճառատուն, վաճառական, ուղեվարձ,ուղեվարձ, վերելք, վիրաբույժ, հնդկացի, հնդկացորեն, հայ, Հայաստան, դերանուն, դերասան, հացաբույս, հացթուխ, խոհարար, խոհանոց, լրագիր, լրտես, հետախույզ, հետևանք:

անձնանիշ -, պատշար-վրացի-թզուկ-վաճառական,ուղեոր-վիրաբույժ-հնդկացի,հայ, դերասան,հացթուխ-խոհարար, ,հետախույզ , լրտես

իրանիշ-պատ-Վրաստան-ձիակառք, կառապան,վաճառատուն,ուղեվարձ,Հայաստան-հացաբույս,, խոհանոց, լրագիր,

2. Առանձնացրու թանձրացական և վերացական գոյականները:
Թռչուն, հույս, կասկած, նկար, հուշարձան, պատիվ, վերարկու, ճաշակ, ճաշ, տառապանք, խիղճ, չարություն, երաժիշտ, բնավորություն, քար, արձագանք, ծառ, հուշ, , բողոք, դասագիրք:

թանձրացական-թռչյուն,նկար,հուշարձան,վերարկու,,ճաշ,երաժիշտ,քար,ծառ,դասագիրք,

վերացական-հույս,կասկած,պատիվ-ճաշակ-տառապանք-խիղճ-չարություն-բնավորություն-արձագանք,հուշ,բողոք

3. Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր մեծատառով:

Միջին Ասիա, Բելոռուսի Հանրապետություն, ՈՒրմիա լիճ, Ոուսաստանի Դաշնություն, Հնդկական օվկիանոս, Կարմիր ծով, Գեղամա լեռնաշղթա, Մխիթարյան միաբանություն, Սև ծով, Շարայի լեռներ, մայրաքաղաք Երևան, Ձենով Օհան, Սասունցի Դավիթ, Անբան Հուռի, Պարզ լիճ, Սյունիքի մարզ, Տիգրան Մեծ, Ախուրյան գետ, Պարույր Սևակ, Արտաշես Բարեպաշտ, Նորքի զանգված:

4.Ածանցների օգնությամբ հասարակ գոյականները դարձրու անձնանուններ:
Քնարիկ, թագուհի, նազիկ, վարսիկ, վարդուհի, շողիկ, արծվիկ, սաթիկ, խաչիկ:
Օրինակ՝ լեռ-Լեռնիկ, Լեռնուհի:

5. Յուրաքանչյուր շարքից վերցրու մեկական գոյական և կազմիր վեց բարդ գոյական:

ա. որսագյուղ, գյուղապետ, գծանկար, գրասեղան, լեռնաշխթա, զարկերակ:
բ.  նկար, շղթա, սեղան, երակ, պետ, գող:

ա. հայրապետ, պատկերասրահ, արշավախումբ, ճակատամարտ, երկաթագործ, հացատուն:
բ.  սրահ, մարտ, գործ, խումբ, պետ, տուն:

6. Առաջին շարքի գոյականներից և երկրորդ շարքի վերջածանցներից հնարավոր բոլոր տարբերակներով կազմիր ածանցավոր գոյականներ:
ա. հյուր, ոսկի, թագ, գազան, հավաք, ժամ, հեծանիվ, իշխան, որս, ցույց, դատ, ճանապարհ, բառ, ներկ, երշիկ, խորհուրդ:
բ.  -անակ, -անոց, -արար,- որդ, -ավոր, -արան, -եղեն, -ուհի:

հյուրանոց-թագուհի-հավաքարան-հեծանորդ-որսորդ-ցուցարան-դատարան

7.Տրված գոյականների հոլովված ձևերը դարձրու ուղիղ:
Ծով, անկյու,ն ընկեր, կին, ամիս, առվ, մարդ, հոգի, սիրտ, մայր, ծաղիկ, բալ, գարուն, կավիճ, սրբիչ, մանկություն, պատիվ, տեր, շարժ, ամուսին, ձու, արյուն, աշուն, քեռակին, քեռի, որդի, սյուն, գառ, գինի, գիրք, կատու, շուն:
Օրինակ՝ ծովի-ծով:

8. Կազմիր տրված բառերի հոգնակին:
Ստեր, բեռեր, փնջեր, կանայք, մարդիկ, աստղեր, գնդեր, արկղներ, լեռներ, դերասաններ, հարսներ, հյուրատներ, շներ, կողմնացույցներ, իտալացիներ, ձիեր, լուրեր, պատշարներ, գրագիրներ, դռներ, սանրեր, գինեգործներ, նռներ, սրտեր, ծառաբներ, սեղաններ, գրքեր, տետրեր, ծնկներ, կայսրեր:

9. Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծիր եզակի թվով հինգ գոյական:
ա. գրաբեր, բուսակեր, աղանդեր, բուլդոզեր, տարբեր, եթեր, առընթեր, դասընկեր, դարիվեր:
բ. կայքեր, պատկեր, ավեր, լապտեր, թխահեր, թիեր, պատվեր, լվեր, ստվեր, ուլատեր:
գ. տանտեր, աներեր, գիշեր, կրտսեր, թթվասեր, անտեր, հրավեր, բնավեր, նվեր:

10. Ամենաշատը քանի՞ դարձվածք կա բերված հատվածում, ընդգծիր և դրանցով կազմիր մեկական նախադասություն:
 Մի ձմեռ սոված գայլը մոտեցավ գյուղին, որ իր գլխի ճարը տեսնի,  ոչխար գտնի և փորը խաբի, բայց ականջները սրած շները քնած չէին: Նա հազիվ գլուխն ազատեց: 

Կարինե Պետրոսյանի էջից

Կատաղած շները մութ անտառում փորձում էին գտնել իրենց գլխի ճարը:

Գրիգորը ընդմիջման ժամանակ,մի կտոր հացով փորձում էր իր փորը խաբել:

Սովորողները ականջները սրած լսում էին ուսուցչին:

Աշխատողները գլուխները ազատեցին ու շուտ գնացին տուն:

1. Քարտեզի վրա նշել Չինաստանի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:
2. Բնութագրեք Չինաստանի աշխարհագրական դիրքը:-չինաստանը ունի շատ անտառներ որի պատճառով կլիման շատ ;ոնավե
3. Ի՞նչ դեր ունի Չինաստանը հվ-արմ Ասիայում և ամբողջ աշխարհում-նա շատ երկրներին փոխանցումե շատ երկաթ և պղինձ
4. Որո՞նք են Չինաստանի զարգացման նախադրյալները:նա շատ պաշարներ ու ի
5. Որո՞նք են Չինաստանի տնտեսության առաջատար ճյուղերը:-գյուղատնտեսուոյունը