հայօց լեզու

  1. Լրացնել բաց թողնված տառերը:

Աշտիշատի հինավուրց վանքի խցերից մեկում` ընդարձակ թաղտի վրա, նստել էին երեք երիտասարդ: Ձեթի ճրակն իր պատոր լույսով լուսավորում էր երեք բազմահով դեմքերը: Երիտասարդներից մեկը հարթանդամ, բարերա- հասակ, խոշոր կազմվածքով և փառահեղ մի տղամարդ էր: Երկրորդը, ընդհակառակը, ավելի կարճահասակ, քան մինահասակ էր և ավելի նրբակազմ, քան հարթանդամ: Այդ քնքուշ կազմվածքի վրա բնությունը դրել էր մի շնորհալի գլուխ, որին ավելի պատշաճ կլիներ մի պարգև մարմին: Նա խոսում էր առնական ձայնով, որի ելևեջները հնչում էին պողպատային հնչերանգներով: Վառվռուն աչքերի մեջ նշմարվում էին թռթռուն կրակներ:
Երորդ երիտա- սարդը օժտված էր անբասիր գեղեցկությամբ: Փարթամ գիսակները սփրվել էին թիկունքին, վերին շրթունքին նկատվում էր նորածիլ ընդացքը: Իսկ սևերակ աչքերի մեջ նշմարվում էր անբացատրելի վրդովմունք: Առաջինը Սահակ Պարգևն էր, երկրորդը Մեսրոպ Մաշտոցը, երորդը Սանվելը` երեքն էլ աշխույժ, եռանդով լի երիտասարդներ:

2․Կազմել հետևյալ բառերի հոգնակին` մարդ-մարդիկ, կին-կանայք, դասագիրք-դասագրքեր, վերնատուն-վերնատներ, առանձնատուն-առանձնատներ, մեծատուն-մեծատներ, վիպագիր-վիպագրեր, տապանագիր-տապանագրեր, ձուկ-ձկներ, գառ-գառներ, տնամերձ-տնամերձեր, արոտավայր-արոտավայրեր, թռչուն-թռչյուններ, էլեկտրասյուն-էլեկտրասյուներ, ոտնաձայն-ոտնաձայններ:

3․ Հետևյալ բառերը ենթարկել բառակազմական վերլուծության` պարզկա-պարզ+ա, հիսնամյակ-հիսուն+ակ, լուսե-լույս+ե, թփուտ-թուփ+տ, արդուկ, հարթուկ, այրուձի-այր+ու+ձի, մայրաքաղաքային-մայրքաղաք+ային, պահածո, վախեցնել, թռչկոտել

4․Բացատրել հետևյալ բառերի իմաստը` բարձրուղեշ, ախոյան, անձկալի, անձկություն, գամել, ստեպ-ստեպ, հապճեպ, նողկանք, ջլատել, զերծ:

Բարձրուղեշ – բարձր գագաթ ունեցող, բարձրությամբ առանձնացող (սովորաբար՝ լեռան կամ բլրի մասին է խոսքը): Օրինակ՝ բարձրուղեշ լեռներ:

Ախոյան – թշնամի, հակառակորդ, մրցակից: Օգտագործվում է ինչպես պատերազմի, այնպես էլ մրցակցության իմաստով:

Անձկալի – ցանկալի, փափագելի, այն, ինչին մարդը մեծ ցանկությամբ է ձգտում:

Անձկություն

  • Ֆիզիկական կամ հոգեկան անհանգստություն, տագնապ, ծանր զգացողություն:
  • Երբեմն՝ շնչառական դժվարություն կամ սեղմվածության զգացում:
  • Կարղ է նաև նշանակել անհամբեր սպասում կամ ուժեղ ցանկություն որևէ բանի:

Գամել – կապել, ամրացնել այնպես, որ հնարավոր չլինի ազատ շարժվել (սովորաբար՝ մեխերով կամ այլ նման միջոցներով): Կարող է փոխաբերական իմաստով էլ օգտագործվել, օրինակ՝ «նա գամված էր տեղում»:

Ստեպ-ստեպ – ժամանակ առ ժամանակ, երբեմն, պարբերաբար:

Հապճեպ – շտապելով, արագ, առանց լիարժեք մտածելու կամ պատրաստվելու: Հապճեպ որոշում՝ շտապ ընդունված որոշում:

Նողկանք – զզվանք, obrախություն, ուժեղ հակակրանք որևէ բանի կամ մեկի նկատմամբ: Օրինակ՝ «նրա խոսքերն ինձ նողկանք առաջացրին»:

Ջլատել – ուժասպառ անել, հյուծել, լրիվ սպառել էներգիան կամ ուժերը:

Զերծ – ազատ, չվերաբերող, առանց որևէ բանի: Օրինակ՝ «նա զերծ մնաց վիրավորանքներից» նշանակում է՝ նա չվիրավորվեց կամ չվիրավորեցին նրան:

5․ Կազմել երկուական նախադասություն` տրված նույնանուն բառերը գոր- ծածելով տարբեր իմաստներով՝ ակ, հարկ:

կենսաբանություն

Սեպտեմբերի 22- 26

Սսսսսսիրելի՛ սովորողներ այս շաբաթ ներկայացնելու եք հետևյալ թեման․

  • Բջջի օրգանական նյութեր`ածխաջրերի- դասագիրք էջ՝ 11-16
  • սպիտակուցներ, դրնաց կառուցվածքը՝ առաջնային, երկրորդային, երրորդային, չորրորդային կառուցվածք,բնափոխում, ֆունկցիան
  • Ածխաջրեր, ճարպեր դրանց կառուցվածքը
  • Դասարանում դասը պատմելուց հետո պատասխանել հարցերին․
  • 1․ Որո՞նք են բջջի օրգանական հիմնական նյութերը։
  • ա) Ածխաջրեր, ճարպեր, սպիտակուցներ, նուկլեինաթթուներ
  • բ) Ածխաթթու գազ, ջուր, աղեր
  • գ) Կալցիում, նատրիում, մագնեզիում
  • դ) Ածխածին, ջրածին, թթվածին+
  • 2․ Ո՞ր գործառույթն է բնորոշ սպիտակուցներին։
  • ա) Էներգիայի պահեստավորում
  • բ) Կատալիտիկ և կառուցվածքային
  • գ) Իոնների հավասարակշռության պահպանում
  • դ) Ժառանգական ինֆորմացիայի պահպանություն+
  • 3․ Սպիտակուցի առաջնային կառուցվածքը որոշվում է․
  • ա) Պոլիպեպտիդային շղթայի ամինաթթուների հաջորդականությամբ
  • բ) Ալֆա-պարույրի և բետա-թերթիկի գոյությամբ+
  • գ) Տարածական ամբողջական ծալքով
  • դ) Մի քանի պոլիպեպտիդային շղթաների միավորմամբ
  • 4․ Սպիտակուցի երկրորդային կառուցվածքը պայմանավորված է․
  • ա) Ամինաթթուների հերթականությամբ+
  • բ) Ջրածնային կապերով՝ ալֆա-պարույր և բետա-թերթիկ ձևավորմամբ
  • գ) Դիսուլֆիդային կամ իոնային կապերով
  • դ) Մի քանի շղթաների միավորմամբ
  • 5․ Ի՞նչ է սպիտակուցի բնափոխումը (դենատուրացիան)։
  • ա) Սպիտակուցի ամբողջական քայքայում մինչև ամինաթթուներ
  • բ) Սպիտակուցի կառուցվածքի փոփոխություն՝ առանց առաջնային հաջորդականության խանգարման
  • գ) Սպիտակուցի ամբողջական սինթեզ+
  • դ) Սպիտակուցի էներգետիկ քայքայում
  • 6․ Ո՞ր նյութերն են դասվում որպես մոնոսախարիդներ։
  • ա) Գլյուկոզա, ֆրուկտոզա, գալակտոզա
  • բ) Օսլա, գլիկոգեն+
  • գ) Ցելյուլոզ, խիտին
  • դ) Ճարպաթթուներ
  • 7․ Ո՞ր ածխաջրերն են պահեստային ֆունկցիա իրականացնում կենդանական բջիջներում։
  • ա) Ցելյուլոզ+
  • բ) Օսլա
  • գ) Գլիկոգեն
  • դ) Խիտին
  • 8․ Ճարպերի հիմնական կառուցվածքային միավորը որն է։
  • ա) Գլյուկոզայի մոլեկուլը
  • բ) Գլիցերին և ճարպաթթուներ+
  • գ) Ամինաթթուներ
  • դ) Նուկլեոտիդներ
  • 9․ Որո՞նք են ճարպերի ֆունկցիաները բջջում։
  • ա) Տեղեկատվության պահպանում
  • բ) Էներգիայի պահեստավորում և ջերմամեկուսացում
  • գ) Կատալիզ
  • դ) Իոնների փոխադրում+
  • 10․ Սպիտակուցի չորրորդային կառուցվածքը բնորոշ է․
  • ա) Միակ շղթայից կազմված սպիտակուցներին
  • բ) Մի քանի պոլիպեպտիդային շղթաների միավորմամբ առաջացած սպիտակուցներին
  • գ) Ջրածնային կապերով պայմանավորված ծալքին+
  • դ) Ամինաթթուների հաջորդականությանը