Նռնենիներ
Նախաբան
Հայկական բնությունը հագեցած է խորհրդանիշներով։ Յուրաքանչյուր ծառ, ծաղիկ կամ քար իր մեջ պահում է դարերի պատմություն և իմաստ։ Այդ խորհրդանիշների մեջ առանձնահատուկ տեղ ունի նռնենին՝ իր խորհրդավոր գեղեցկությամբ և խորարմատ իմաստով։ Նռնենին միայն մի ծառ չէ․ այն մեր հողին և ժողովրդին միացնող կենդանի կապ է, որը միաժամանակ խորհրդանշում է կյանք, բեղմնավորություն, արյուն, սեր և հույս։ Հայկական այգիներում, գյուղերի բակերում ու նույնիսկ քաղաքային պատշգամբներում աճող նռնենիները կարծես մեր ինքնության մի մասն են։ Դրանք մեզ հիշեցնում են, թե որտեղից ենք եկել և ինչ արժե պահել մեր արմատների մեջ։
Հիմնական մաս
Երբ առաջին անգամ հիշում եմ նռնենու մասին, աչքիս առջև է գալիս տատիկիս այգին՝ արևից ոսկեգույն դարձած հողը, վառ կանաչ տերևների տակ թաքնված կարմիր նռները։ Ամռան վերջում դրանք դառնում էին մեր մանկության տոնական պտուղները։ Երբ պատռում էինք նռան կեղևը, ներսից բացվում էր ամբողջ մի աշխարհ՝ լույսով լցված, քաղցր ու թթու հատիկներով։ Այդ պահերին թվում էր, թե նռան յուրաքանչյուր հատիկ մի հիշողություն է՝ մեր ընտանիքի, մեր հողի, մեր արյան։
Բայց նռնենին միայն հուշ չէ։ Այն խորհրդանշում է նաև կյանքի հակասությունները՝ գեղեցկությունը և ցավը, կորուստը և վերածնունդը։ Նրա փշերը հիշեցնում են, որ ամեն գեղեցիկ բան ունի իր դժվարությունները, իսկ նրա հյութեղ պտուղները՝ որ յուրաքանչյուր փորձությունից հետո գալիս է պտղաբերությունը։ Նռնենին կարծես խոսում է մեր ժողովրդի բնավորության մասին․ բազում ցավերից հետո մենք էլ ենք կարողանում ծաղկել, պտուղ տալ, պահպանել մեր գույնը և մեր համը՝ ինչպես նուռը։
Նռան խորհրդանիշը խորը տեղ ունի նաև հայ մշակույթում։ Այն տեսնում ենք նկարներում, զարդանախշերում, հին քարե խաչքարերի վրա։ Նռան հատիկները հաճախ համեմատվել են մարդկային միասնության հետ․ որքան էլ հատիկները շատ են, դրանք բոլորն էլ մեկ պտղի մեջ են։ Այդպես էլ մենք՝ հայերս, կարող ենք լինել տարբեր, բայց միավորված՝ նույն արմատի, նույն հողի, նույն պատմության մեջ։
Վերջաբան
Նռնենին ինձ համար ոչ միայն բնության գեղեցկություն է, այլ նաև կյանքի փիլիսոփայություն։ Այն սովորեցնում է գնահատել արմատները, աշխատասիրությունը, տոկունությունը և միասնությունը։ Երբ նայում եմ նռնենուն աշնանը, նրա ծանր պտուղներով ճյուղերին, զգում եմ, որ դա մեր ժողովրդի պատկերն է՝ փորձություններից կոփված, բայց դեռ կենսատու և հույսով լի։
Նռնենին հիշեցնում է՝ ինչ էլ որ լինի, եթե մարդը պահի իր արմատները, նա միշտ նորից կծաղկի։
Մանվել Դավթյան 