Рубрика: քիմիա

1.Հաշվե՛ք նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները(Mr):

Նատրիումի նիտրատ NaNO3

Mr (NaNO3)=2 x Ar(Na)+Ar(N)+(O)=

Կալցիումի կարբոնատ CaCO3

Mr (CaCO₃)=2 x Ar(Ca)+Ar(C)+(O)=

2. Գրե՛ք նյութի քիմիական բանաձևը, եթե հայտնի է, որ դրա բաղադրության մեջ առկա են կալցիումի մեկ, ածխածնի մեկ և թթվածնի երեք ատոմ:

CaCoO₃

3. Հաշվե՛ք CO2-ի բաղադրության մեջ առկա ածխածին տարրերի զանգվածային բաժինը: (օգտվելով հետևյալ բանաձևից)

Տնային

1. Գրի՛ր երկաթ, սիլիցիում տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները(Ar) և հաշվի՛ր երկաթ, սիլիցիում տարրերի մեկ ատոմի իրական զանգվածը (m0):

1.Fe=55,847

2.Si=14

• Գրի՛ր նյութի քիմիական բանաձևը, եթե հայտնի է, որ դրանց բաղադրության մեջ առկա են. ա) կալիումի երկու ատոմ և ծծմբի մեկ ատոմ,թթվածնի չորս ատոմ:

C₂CuO₄

1. Գրե՛ք հետևյալ տարրերի քիմիական նշանները՝ ալյումին, կալցիում, սիլիցիում և ֆոսֆոր:

1.Al

2.Ca

3.Si

4.P

2. Տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը

16 է: Ո՞ր տարրն է այդ.

ա. ածխածին, բ. ջրածին,

գ. Թթվածին+, դ. ազոտ:

3 Հաշվի՛ր Կալիում տարրի մեկ ատոմի իրական զանգվածը (m0):

1.Թվարկի՛ր, թե ի՞նչ տարրերի ատոմներից են կազմված՝  ջուրը (H2O), ածխաթթու գազը (CO2), Երկաթի (III) օքսիդ (Fe2O3), Կալիումի պերմանգանատը(KMnO4), Կալիումի սիլիկատ(K2SiO3):

Ջուր-H և O

Ածխաթթու գազ-C և Օ

 Երկաթ և օքսիդ-Fe ևO

Կալիումի պերմանգանատը—KM և O

Կալիումի սիլիկատ—K ևS և O

2.Ստորև բերվածներից  ո՞ր շարքի քիմիական տարրերը միայն մետաղական պարզ նյութեր կարող են առաջացնել.                                         Sr, F, Fe

Fr, Fe, Sr+

Fr, F, Fe

3.Ստորը թվարկված տարրերի նշաններից ո՞րն է համապատասխանում սովորական պայմաններում պինդ ագրեգատային վիճակում գտնվող պարզ նյութին

Si +

N

He

4.Թվարկվածներից որո՞նք են պարզ նյութերի անվանումներ.                               ա) ջրածին  H2+          բ)ջուր                   գ) ամոնիակ NH3                                           դ) սնդիկ             ե) մեթան CH4

1.  

լրացուցիչ.

Գրե՛ք տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները. 

Ջրածին(1)

Հելիում(4)

Լիթիում

Բերիլիում

Բոր

Ածխածին

Ազոտ(14)

Թթվածին(15)

Ֆտոր

Նեոն

Նատրիում

Մագնեզիում

Ալյումին

Սիլիցիում

Ֆոսֆոր

Ծծումբ

Սովորել, վերհիշել: էջ -64

Տնային

Ամփոփիչ հարցեր

Նախագիծ

Սովորել էջ 58

Կատարել առաջադրանքը.

1. Ո՞ր զույգում են միայն պարզ նյութերի անվանումներ.

1) գրաֆիտ և սիլան

3) ծծումբ և կարբին+

2) ալմաստ և ամոնիակ

4) ազոտ և մեթան

2. Թվարկվածներից որո՞նք են պարզ նյութերի անվանումներ.

ա) կարբին+

բ)ջուր+

գ) ամոնիակ

դ) սնդիկ

ե) օզոն

Դասարանական
1 _______

2________Փորձ

1. Բերե՛ք հեղուկ և պինդ մետաղական պարզ նյութերի օրինակներ:

Սնդիկ,գալիում

• Բերե՛ք գազային, հեղուկ և պինդ ոչ մետաղական պարզ նյութերի օրինակներ:

Թթվածին,ազոտ,ջրածին

• Հետևյալ հատկանիշներից որո՞նք են բնութագրում 1) ատոմի զանգվածը, 2) հոտը, 3) հալման և եռման ջերմաստիճանները, 4) ատոմի կառուցվածքը, 5) կարծրությունը, 6) ատոմային համարը 7) գույնը, 8) խտությու նը.

ա) քիմիական տարրը բ) պարզ նյութը+

4.Ստորև ներկայացված ո՞ր շարքում են միայն պարզ նյութեր

1) ծծումբ, օզոն, ուրան+ 2) քլոր, քրոմ, ապակի 3) կալիում, կալցիում, սոդա 4) սնդիկ, բրոմ, մեթան

1. Ջրածին և թթվածին տարրերն այդպես է անվանել ֆրանսիացի քիմիկոս Անտուան Լավուազիեն: Փորձի՛ր պարզաբանել, թե ինչու:
2. Պարբերական համակարգից օգտվելով՝ լրացրո՛ւ աղյուսակը.

Տարրի անունը-հելիում,լիթյում,նեոն,ֆտոր,ալյումին,արծաթ

Տարրի նշանը

He

Li

Ne

F

Al

Br

Ag

U

• Թվարկի՛ր, թե ինչ տարրերի ատոմներից են կազմված՝ ա) ջրածնի պերօքսիդը ՝H2O2-ջրաջին և թթվածին
  բ) կերակրի աղը՝ NaCI,-նատիրյում և քլոր

գ)ազոտական թթուն՝ HNO3-ջրածին,ազոտ և թթվածին

դ) կալիումի հիդրօքսիդը՝ KOH:-կալիում,թթվածին և ջրածին

• Թվարկի՛ր ջրածին տարր պարունակող առնվազն երեք նյութ:

Կալիումի հեդռօքսիդ,ջուր և ազոտ

• Ո՞ր տարրերի ատոմներից է բաղկացած երկաթի օքսիդը։

Feօ-թթվածին և ֆեռում

Տնային

1. Սովորի՛ր

*Ատոմը նյութի փոքրագույն, քիմիապես անբաժանելի մասնիկն է:   
*Ատոմների յուրաքանչյուր առանձին տեսակը կոչվում է քիմիական տարր։

*Պարզ նյութերը կազմված են մեկ քիմիական տարրի ատոմներից:

*Բարդ նյութերը կազմված են տարբեր քիմիական տարրերի ատոմներից: Նրանց նաև անվանում են քիմիական միացություններ:

2.Ստորև ներկայացված են որոշ քիմիական տարրերի նշանները և դրանց հայերեն անվանումները, փորձիր սովորել:

Քիմիական տարրերի նշանները էջ 52

3•Տնային պայմաններում վարունգը մարինացնելու համար օգտագործում են քացախաթթվի խիտ լուծույթ, որն ունի սուր, ծակող հոտ:
ա) Տանը փորձի՛ր զգալ դա՝ պահպանելով անվտանգության կանոնները:

բ) Նկարագրի՛ր քացախաթթվի որոշ ֆիզիկական հատկություններ:

2. Պատասխանել հարցերին.

1. Բնութագրե՛ք խառնուրդների բաղադրիչների բաժանման և մաքուր նյութերի ստացման հիմնական եղանակները:

Հալեցում թորում

• Տրված են ա) սպիրտից և ջրից, բ) գետի ավազից և շաքարից, գ) պղնձի և երկաթի խարտուքներից, դ) ջրից և բենզինից կազմված խառնուրդներ:

Ինչպե՞ս բաժանել նյութերն այդ խառնուրդներից:

Ֆիլտրել և եռացլել թորում

Պատասխանե՛ք  հարցերին.

1. Ո՞ր նյութերի խառնուրդներն են համասեռ.

 ա) կավճի ու ջրի

բ) սպիրտի և ջրի (օղի)+

գ) յուղի և ջրի

դ) յուղի և բենզինի

2. Լրացրե՛ք բաց թողած բառերը. 

«Մաքուր են այն նյութերը, որոնք ունեն հաստատուն բաղադրությու բնորոշ կառուցվածք, ուստիև օժտված են խիստ որոշակի հատկություններով»:

3. Հատկությունների ո՞ր համախումբն է վերաբերում ջուր նյութին.

ա) հեղուկ է, բնորոշ հոտ ունի, խտությունը՝ 0,9 գ/սմ3 

բ) հեղուկ է, հոտ չունի, խտությունը՝ 1 գ/սմ +

գ) հեղուկ է, հոտ չունի, խտությունը՝ 1,84 գ/սմ3

4. Ստորև թվարկվածներից ո՞րն է «ավելորդ», ինչո՞ւ։ Գույն, փայլ, գեղեցկություն+, կարծրություն, խտություն: